Uzm.Kl.Psk. Çinara NUROĞLU
image
image
image

Israrcı Çocuğa Nasıl Davranılmalı?

image
 

Ona sabretmeyi ve beklemesi gerektiğini küçük yaşlarda öğretmeye başlayın. Çocuğun merak duygusunu engellemeyin. Bırakın sorsun ve araştırsın. Alış‐verişe veya misafirliğe gitmeden önce konuşulan kuralları kendisinin söylemesini isteyin.

Başkalarının yanında çocuğunuzun hatalarından değil, olumlu yönlerinden bahsedin.

Cezadan mümkün olduğunca uzak durun ve çocuğunuzu sürekli kurallar içine hapsetmeyin. Çocuğunuzla emir cümleleri ile konuşmamaya dikkat edin. “getir, yap, yaz” gibi emir ifadeler yerine, getirir misin, yapar mısın, yazmak ister misin” gibi cümleler kullanarak konuşun. Emir ifadeleri, bizler hangi yaşta olursak olalım, Rahatsız ederek, olumsuz duygularımızı ortaya çıkarır.

Çocuğunuza koyduğunuz kuralları toplum içinde de devam ettirin. Başka bir yere gittiğinizde kuralları değiştirirseniz çocuğunuz bunu fark edecektir. Ve bunu kullanmaya başlayacaktır. Kalabalık bir yerde tutturma, inat ve huysuzluk davranışları ortaya çıktığında, ebeveynler insanların kendilerine baktığını düşünülerek geri adım atmamalıdırlar.

Çocuğunuzun sizi gözlemlediğini unutmayın. Siz bir şeyleri beklerken sabırsız, sinirli davrandığınız sürece çocuğunuzun bir durumu beklerken sabırlı ve sakin olmasını istememelisiniz. Kendi kişiliğinizin inatçı yönlerini bulup, kabullenip, çözümlerseniz zamanla çocuğunuzun inatçılığının da azaldığını göreceksiniz.

Önce hayır, sonra evet demeyin. Yapılması istenilen davranışa anne‐baba beraber karar vermeli ve uygulamalıdır. Eğer bir kural bazen kesin uygulanılıyor bazen esnetilebiliyorsa çocuk her defasında bunu denemeye devam edecektir. Ebeveynlerden biri çocuğa “hayır” dediğinde diğer ebeveyn  “evet”  dememelidir. Bu kez çocuk sözünü geçirdiği ebeveyni seçerek olumsuz isteme davranışını tek taraflı sürdürmeye devam eder.

Çocuk bir konuda inatçı olduğunda çocuğun dikkatini başka yöne çekmeye çalışın, inat ettiği takdirde istediğini elde edemeyeceğini çocuğa açıklayın.

- Neyin "yapılmaması" gerektiğini değil neyin "yapılması" gerektiğini anlatın. - Tutarlı olun. Bu çocuğun davranışı içselleştirmesini kolaylaştıracaktır.

“Hayır!” kelimesi olabildiğince az tekrarlayın. Örneğin “Hayır zamanında uyuyacaksın” demek yerine “uyku saatimiz geliyor, pijamalarımızı giyelim ” gibi olumlu cümleler kurun.

“Hayır, kola içemezsin” yerine, sakince “kola içmek senin için sağlıklı değil, bu nedenle içmemen gerekiyor, istersen beraber portakal suyu sıkıp içebiliriz” cümleleri ile yaklaşımda bulunabilirsiniz.

Onların davranış ve problemlerini değerlendirirken ilk önce süzgeçten kendi ebeveynliğimizi geçirmemiz gerekiyor. Örneğin çocuğunuz parka gitmek istediğinde yarın götüreceğinizi  söyler ve götürmezseniz, çocuğun size  olan güveni azalır ve parka gitmek konusunda anneyle inatlaşır,  ısrar eder veya ağlar çünkü artık anneye güvenmiyordur.

- Kriz anlarında sakin olun. Ağladığında veya ısrar ettiğinde onun isteklerine yapmayın. Onun sakinleşmesini bekleyin ve o bu şekilde davranınca onu anlamakta zorlandığınızı ifade edin. Sizin sakinliğiniz çocuğunuza geçecektir ve anlaşıldığını hisseden çocuk zamanla daha kolay sakinleşecektir.

Ebeveynlerin yaptıkları bir diğer hata çocukları istedikleri bir şeyi yerine getirmediklerinde ısrarcı olmaktır. Örneğin yemek yememek için ısrar eden bir çocuğa annenin veya babanın ısrarla yedirmeye çalışmasıdır. Yemek yiyecek misin veya yemelisin tarzı konuşmak yerine yemeğini hangi tabakta yemek istersin mavi olanda mı beyazda mı gibi ona seçenek sunun. Masada oturarak yemek yemeyen, annesini peşinden koşturtan çocuklar için de bunu uygulayabilirsiniz. Çocuğa farklı sandalye seçenekleri sunun ve çocuğun karar vermesini sağlayın.
“Ağlamayı bırakırsan sana çikolata veya telefon veririm” gibi tekliflerde bulunmayın. Bu davranış çocuğun yanlış tutumunu pekiştirerek, tekrarlanmasını arttıracaktır. Ağlaması bitince yanınıza gelir ve aynı isteğini tekrarlarsa önceki cevabınızın aynı kararlılıkta tekrarlayın.

 Onunla sürekli iletişim halinde olun ve onun istediği bir şeyi hemen kestirip atmak yerine orta yolu beraber bulmaya çalışın. İsteklerinin olumlu ve olumsuz taraflarını çocuğunuza anlatın.

Bu önerileri uygulamanıza rağmen çocuğunuz sürekli sizle inatlaşmaya devam ediyorsa psikolojik destek almanızı öneririm

 

 

 

                                                                                          Uzman Klinik Psikolog

                                                                                               Çinara Nuroğlu